განმარტა: რა არის მტრის საკუთრება ინდოეთში და როგორ გაუმკლავდა მას მთავრობა?

საშინაო საკითხებში ყოფილმა სახელმწიფო მინისტრმა ჰანსრაჯ აჰირმა განუცხადა ლოკ საბას 2018 წლის 2 იანვარს, რომ სულ 9,280 მტრის ქონება დატოვეს პაკისტანის მოქალაქეებმა, ხოლო 126 ჩინეთის მოქალაქეებმა, რომელთა საერთო ღირებულება დაახლოებით 1 მილიონი რუბლია.

მაჰმუდაბადის საკუთრების რაჯა. (ექსპრეს ფოტო: ვიშალ სრივასტავი)

მინისტრთა ჯგუფი (GoM) კავშირის შინაგან საქმეთა მინისტრის ამიტ შაჰის ხელმძღვანელობით მონიტორინგს გაუწევს 9400-ზე მეტი მტრის ქონების განკარგვას, რომელიც მთავრობის შეფასებით დაახლოებით 1 მილიონი რუპია.

შეიქმნება ორი კომიტეტი, რომელსაც ხელმძღვანელობენ მაღალი თანამდებობის პირები, მტრის უძრავი ქონების განკარგვის მიზნით, რომელიც ინდოეთში მტრის საკუთრების მეურვეს ეკისრება მტრის საკუთრების აქტის შესაბამისად.

საშინაო საკითხებში ყოფილმა სახელმწიფო მინისტრმა ჰანსრაჯ აჰირმა ლოკ საბას განუცხადა 2018 წლის 2 იანვარს, რომ სულ 9280 მტრის ქონება დატოვეს პაკისტანის მოქალაქეებმა, ხოლო 126 ჩინეთის მოქალაქეებმა. მთავრობა ამ ქონების ღირებულებას დაახლოებით 1 მილიონი ლარს აფასებს.

მაშ, რა არის მტრის საკუთრება?

1965 და 1971 წლების ინდოეთ-პაკისტანის ომების შემდეგ, ინდოეთიდან პაკისტანში ხალხის მიგრაცია მოხდა. ინდოეთის თავდაცვის წესების მიხედვით, რომელიც ჩამოყალიბებულია ინდოეთის თავდაცვის კანონით, 1962 წელს, ინდოეთის მთავრობამ აიღო მათი ქონება და კომპანიები, ვინც პაკისტანის მოქალაქეობა მიიღო.

მაჰმუდაბადის სასახლე ლუკნოუს ჰაზრატგანჯში არის 'მტრის საკუთრება'. ვიშალ სრივასტავა/ექსპრეს არქივი

მტრის ეს ქონება ცენტრალურმა მთავრობამ ინდოეთის მტრის საკუთრების მცველს გადასცა. იგივე გაკეთდა 1962 წლის სინო-ინდოეთის ომის შემდეგ ჩინეთში წასულების მიერ დატოვებული ქონების მიმართ.

1966 წლის 10 იანვრის ტაშკენტის დეკლარაცია მოიცავდა პუნქტს, რომელშიც ნათქვამია, რომ ინდოეთი და პაკისტანი განიხილავდნენ კონფლიქტთან დაკავშირებით ორივე მხარის მიერ აღებული ქონებისა და აქტივების დაბრუნებას.

თუმცა, პაკისტანის მთავრობამ განკარგა ყველა ასეთი ქონება მათ ქვეყანაში 1971 წელს.

როგორ გაუმკლავდა ინდოეთი მტრის ქონებას?

1968 წელს მიღებული მტრის საკუთრების აქტი ითვალისწინებდა მტრის საკუთრების მუდმივ მინიჭებას ინდოეთის მტრის საკუთრების მეურვეზე. ცენტრალური მთავრობა, მეურვის მეშვეობით, ფლობს მტრის საკუთრებას, რომელიც გავრცელებულია ქვეყნის მრავალ შტატში.

ზოგიერთი მოძრავი ქონება ასევე კლასიფიცირებულია, როგორც მტრის საკუთრება.

2017 წელს პარლამენტმა მიიღო მტრის საკუთრების (შესწორება და ვალიდაციის) კანონპროექტი, 2016, რომელმაც შეცვალა 1968 წლის მტრის საკუთრების აქტი და საზოგადოებრივი შენობების (არაუფლებამოსილი ოკუპანტების გამოსახლება) აქტი, 1971 წ.

შესწორებულმა აქტმა გააფართოვა ტერმინი მტრის სუბიექტი და მტრის ფირმა, რათა მოიცავდეს მტრის კანონიერ მემკვიდრეს და მემკვიდრეს, იქნება ეს ინდოეთის მოქალაქე თუ იმ ქვეყნის მოქალაქე, რომელიც არ არის მტერი; და მტრის ფირმის მომდევნო ფირმა, განურჩევლად მისი წევრებისა თუ პარტნიორების ეროვნებისა.

შეცვლილი კანონი ითვალისწინებდა, რომ მტრის საკუთრება კვლავ რჩება მეურვეზე, მაშინაც კი, თუ მტერი ან მტრის სუბიექტი ან მტრის ფირმა შეწყვეტს მტერს სიკვდილის, გადაშენების, ბიზნესის შეწყვეტის ან ეროვნების შეცვლის გამო, ან კანონიერი მემკვიდრე ან მემკვიდრე არის ინდოეთის მოქალაქე ან იმ ქვეყნის მოქალაქე, რომელიც არ არის მტერი.

მეურვეს, ცენტრალური ხელისუფლების წინასწარი თანხმობით, შეუძლია განკარგოს მტრის ქონება, რომელიც მას ეკუთვნოდა კანონის დებულებების შესაბამისად, და მთავრობამ შეიძლება მისცეს მითითებები მეურვეს ამ მიზნით.

რატომ შემოიტანეს ეს ცვლილებები?

ცვლილებების მიზანი იყო ომების შემდეგ პაკისტანსა და ჩინეთში გადასახლებული ადამიანების მიერ დატოვებული ქონების მემკვიდრეობის ან გადაცემის პრეტენზიებისგან დაცვა.

ცვლილებები კანონიერ მემკვიდრეებს მტრის საკუთრებაზე ყოველგვარ უფლებას უკრძალავდა. მთავარი მიზანი იყო ამ კუთხით სასამართლოს გადაწყვეტილების ეფექტის უარყოფა.

კანონპროექტში არსებული ობიექტებისა და მიზეზების განცხადებაში ნათქვამია: ბოლო დროს, სხვადასხვა სასამართლოს მიერ იქნა მიღებული სხვადასხვა გადაწყვეტილება, რამაც უარყოფითი გავლენა მოახდინა მეურვისა და ინდოეთის მთავრობის უფლებამოსილებებზე, როგორც ეს იყო გათვალისწინებული Enemy Property Act, 1968 წ. სხვადასხვა სასამართლოს ინტერპრეტაციით, მეურვეს უჭირს თავისი ქმედებების შენარჩუნება 1968 წლის მტრის საკუთრების აქტის მიხედვით.

რას ამბობდა ეს სასამართლო ბრძანებები?

ერთი ძირითადი გადაწყვეტილება იქნა მიღებული მაჰმუდაბადის ადრინდელი რაჯას მამულის საქმეზე, რომელიც ფლობდა რამდენიმე დიდ ქონებას ჰაზრატგანჯში, სიტაპურსა და ნაინიტალში. გაყოფის შემდეგ რაჯა გაემგზავრა ერაყში და იქ დარჩა რამდენიმე წლის განმავლობაში ლონდონში დასახლებამდე. თუმცა, მისი ცოლი და ვაჟი მუჰამედ ამირ მოჰამად ხანი ინდოეთში დარჩნენ, როგორც ინდოეთის მოქალაქეები და აქტიურობდნენ ადგილობრივ პოლიტიკაში.

ინდოეთის მთავრობის მიერ 1968 წელს მტრის საკუთრების შესახებ კანონის მიღების შემდეგ, რაჯას ქონება მტრის საკუთრებად გამოცხადდა.

როდესაც რაჯა გარდაიცვალა, მისმა ვაჟმა მოითხოვა საკუთრებაზე პრეტენზია. 30 წელზე მეტ ხანს გაგრძელდა სამართლებრივი ბრძოლის შემდეგ, 2005 წლის 21 ოქტომბერს იუსტიციის აშოკ ბჰანისა და იუსტიციის მართლმსაჯულების ალტამას კაბირის შემადგენლობით, უმაღლესმა სასამართლომ გამოიტანა გადაწყვეტილება შვილის სასარგებლოდ.

განაჩენმა გახსნა კარიბჭე სასამართლოებში მთელი ქვეყნის მასშტაბით, სადაც პაკისტანში მიგრირებულ პირთა ნამდვილი ან სავარაუდო ნათესავები წარმოადგენდნენ საჩუქრის სიგელებს, რომ ისინი იყვნენ მტრის ქონების კანონიერი მფლობელები.

2010 წლის 2 ივლისს, მაშინდელმა UPA-ს მთავრობამ გამოაქვეყნა განკარგულება, რომელიც კრძალავდა სასამართლოებს მთავრობას დაევალებინა მტრის ქონების ჩამორთმევა მეურვისგან. ამრიგად, 2005 წლის სკ-ის ბრძანება უშედეგო გახდა და მეურვემ კვლავ ჩაიბარა რაჯას საკუთრება.

2010 წლის 22 ივლისს ლოკ საბაში შევიდა კანონპროექტი და შემდგომში, 2010 წლის 15 ნოემბერს წარადგინეს შესწორებული კანონპროექტი. ამის შემდეგ ეს კანონპროექტი გადაეცა მუდმივმოქმედ კომიტეტს. თუმცა აღნიშნული კანონპროექტი მე-15 ლოკ საბჰას ვადის განმავლობაში ვერ მიიღეს და ის ძალადაკარგულად დასრულდა.

2016 წლის 7 იანვარს ინდოეთის პრეზიდენტმა გამოაქვეყნა 2016 წლის მტრის საკუთრების (შესწორება და ვალიდაციის) განკარგულება, რომელიც შეიცვალა კანონპროექტით, რომელიც კანონი გახდა 2017 წელს.

ᲒᲐᲣᲖᲘᲐᲠᲔᲗ ᲗᲥᲕᲔᲜᲡ ᲛᲔᲒᲝᲑᲠᲔᲑᲡ: