ექსპერტი განმარტავს: რატომ აშენებს ჩინეთი, როგორც ჩანს, სამ სარაკეტო სილოს

სატელიტურმა სურათებმა გამოავლინა, როგორც ჩანს, ჩინეთის მიმდინარე პროექტი სარაკეტო სილოსების დიდი ახალი ველების მოსამზადებლად, რომლებიც შესაძლოა გამოყენებული იქნას ბირთვული იარაღის გასაშვებად ჩინეთის მოწინააღმდეგეების, მათ შორის შეერთებული შტატებისა და ინდოეთის წინააღმდეგ. რატომ თხრის ჩინეთი ამ სილოებს?

Planet Labs Inc.-ის სატელიტური სურათი გვიჩვენებს ICBM-ის სილოს შენებას იუმენში.

სატელიტურმა სურათებმა აჩვენა, რომ ჩინეთი აშენებს მინიმუმ სამ სარაკეტო ველს იუმენში განსუს პროვინციაში, ჰამის მახლობლად სინძიანის პროვინციაში და ჰანგინის ბანერზე, ქალაქ ორდოსში, შიდა მონღოლეთში.

როგორც ჩანს, ჩინეთი აშენებს დაახლოებით 120 სარაკეტო სილოს იუმენში, დაახლოებით 110 სილოს ჰამიში და 29 სარაკეტო სილოს ჰანგინის ბანერში. ამ წლის დასაწყისში 16 სარაკეტო სილო აღმოაჩინეს სახალხო განმათავისუფლებელი არმიის სარაკეტო ძალების (PLARF) ჯილანტაის სასწავლო ზონაში, ასევე შიდა მონღოლეთში.

იუმენის ველი აღმოაჩინეს კომერციული სატელიტური სურათებით, რომლებიც მოპოვებული იქნა ჯეიმს მარტინის არაპროლიფერაციის კვლევების ცენტრის მკვლევარებმა, კალიფორნია; ჰამის ველი იდენტიფიცირებული იქნა ამერიკელ მეცნიერთა ფედერაციის (FAS) ბირთვული ექსპერტების მიერ Planet Labs-ის თანამგზავრული სურათების გამოყენებით; ჰანგინის ბანერის ველი აღმოაჩინეს ჩინეთის აეროკოსმოსური კვლევების ინსტიტუტის მკვლევარებმა, ვაშინგტონი.

იუმენისა და ჰამის ველები იდენტურია და სილოები განლაგებულია სრულყოფილ ბადეში, ერთმანეთისგან დაახლოებით 3 კმ მანძილზე. ზოგიერთ სილოსს აქვს გუმბათოვანი თავშესაფარი. მინდვრებს მხარს უჭერს ახლომდებარე PLARF ობიექტები.

ამ სურათზე ნაჩვენებია ოთხი განსხვავებული ICBM სილოსი მშენებლობის სხვადასხვა ეტაპზე. (კრედიტი: Planet Labs Inc)

2021 წელს ამ აღმოჩენებამდე რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში ჩინეთი მართავდა მხოლოდ 20 სარაკეტო სილოს მისი DF-5 თხევადი საწვავის კონტინენტთაშორისი ბალისტიკური რაკეტისთვის (ICBM). მიმდინარე სამუშაოების დასრულების შემდეგ, ჩინეთს შეეძლო ჰქონდეს 250-270 ახალი სარაკეტო სილო, რაც 10-ჯერ აღემატება მის რაოდენობას რამდენიმე ათეული წლის განმავლობაში.

სუიაშ დესაი არის მკვლევარი, რომელიც მუშაობს ჩინეთის თავდაცვისა და საგარეო პოლიტიკაზე ბენგალურუში, ტაქშაშილას ინსტიტუტში. ის ასევე წერს ყოველკვირეულ ბიულეტენს ჩინეთის სახალხო განმათავისუფლებელი არმიის შესახებ სახელწოდებით 'PLA Insight'.

რატომ აშენებს ჩინეთი სარაკეტო სილოებს?

შეიძლება იყოს სამი ახსნა.

ᲞᲘᲠᲕᲔᲚᲘ, ზოგიერთი ჩინელი პოლიტოლოგი თვლის, რომ ეს შეიძლება იყოს ჩინეთის მცდელობა გადავიდეს გაშვების გაფრთხილებაზე (LOW) ბირთვული პოზაზე. LOW აღნიშნავს მოწინააღმდეგის გაშვებას შემომავალი რაკეტის აღმოჩენის შემდეგ, სანამ მოწინააღმდეგის რაკეტა მიზანს დაარტყამს.

ჩინეთის ბირთვული სტრატეგია ძირითადად უცვლელი დარჩა 1964 წლიდან, როდესაც მან პირველად აფეთქდა ბირთვული მოწყობილობა. იგი ემყარება გარანტირებული შურისძიების გზით შეკავების მიღწევას. ამისთვის გადამწყვეტი მოთხოვნაა ჩინეთის ბირთვული არსენალის გადარჩენა მოწინააღმდეგის მიერ პირველი დარტყმის შემდეგ - ჩვეულებრივი თუ ბირთვული. იმისათვის, რომ გადავიდეს LOW პოზაზე, ჩინეთს უნდა შეუერთდეს რამდენიმე ქობინი რაკეტებთან და შეინარჩუნოს ისინი მზადყოფნაში სწრაფი რეაგირებისთვის. ამჟამად, ჩინეთი ინახავს თავის ქობებს და რაკეტებს განგაშის მდგომარეობაში ცალ-ცალკე სხვადასხვა ბრძანებით.

როგორც ჩანს, ჩინეთი ჰამიში დაახლოებით 110 სილოს აშენებს. (კრედიტი: Planet Labs Inc)

PLA სამხედრო მეცნიერებათა აკადემიის 2013 წლის მეცნიერების სამხედრო სტრატეგიის დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ ჩინეთს შეუძლია დაბალი, ხოლო თავდაცვის თეთრი წიგნი, რომელიც ჩინეთის მიერ 2015 წელს გამოქვეყნდა, მოხსენიებულია სწრაფი რეაგირების შესახებ. ადმირალმა ჩარლზ რიჩარდმა, აშშ-ს სტრატეგიული სარდლობის (Stratcom) მეთაურმა 2021 წლის აპრილში სენატში მიცემული ჩვენებისას განაცხადა, რომ ჩინეთის ძალების ნაწილი უკვე გადავიდა დაბალ პოზიციაზე.

თუმცა, მხოლოდ სილოსები, მშენებლობის ასეთ ადრეულ ეტაპზე, არ არის ჩინეთის LOW-ზე გადასვლის დამაჯერებელი მტკიცებულება.

მეორე, ეს საშუალებას აძლევს ჩინეთს მიაღწიოს თავის მიზანს, გაზარდოს ბირთვული ქობინების მარაგი.

ჩინეთს ამჟამად დაახლოებით 350 ბირთვული ქობინი აქვს. ჰანს მ კრისტენსენმა და მეტ კორდამ არაკომერციული FAS-ის ბირთვული ინფორმაციის პროექტის შეფასებით, ამ 350 ქობინიდან 272 ოპერატიულ ძალებს მიეკუთვნება; დანარჩენი 78 წარმოებულია ჩინეთის ახალი მყარი საწვავის საგზაო-მობილური ICBM-ისთვის DF-41.

ჩინეთს აქვს დაახლოებით 150 სახმელეთო რაკეტა, რომლებსაც შეუძლიათ 180-190 ბირთვული ქობინი მიიტანონ შეერთებული შტატების ზოგიერთ ნაწილში. თუ ყველა ახალი სილო დატვირთული იქნება ერთი ქობინი რაკეტით, რაოდენობა გაიზრდება 410-440-მდე. თუ სილოსები დასრულებისას დაიტვირთება DF-41-ებით, რომლებსაც შეუძლიათ თითო რაკეტაზე ორი-სამი ქობინი გადაიტანონ, ეს რაოდენობა გაიზრდება 930-940 ქობინამდე.

ამისთვის ჩინეთს უნდა გაზარდოს DF-41-ების რაოდენობა თავის ინვენტარში და თითქმის სამჯერ გაზარდოს ბირთვული ქობინი - ნაკლებად სავარაუდოა, რომ უახლოეს მომავალში. თუმცა, სილოსების მშენებლობა მიუთითებს ჩინეთის ბირთვული ქობინების და DF-41 რაკეტების მზარდ ტენდენციაზე.

Მესამე ვარაუდობენ, რომ ჩინეთს შეუძლია გამოიყენოს ეს სილოები, როგორც მატყუარა.

ჩინელი მეცნიერი ტონგ ჟაო ბირთვული პოლიტიკის პროგრამაში კარნეგის საერთაშორისო მშვიდობის ფონდში, ამტკიცებს, რომ ჩინეთი წუხს აშშ-ს რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემებისა და ჩვეულებრივი ზუსტი თავდასხმის იარაღის გაუმჯობესებაზე, რამაც შეიძლება შეარყიოს ჩინეთის ბირთვული შეკავება. მან განაცხადა, რომ 2021 წლის მარტში გამართულ ეროვნულ სახალხო კონგრესზე პრეზიდენტმა სი ძინპინმა სამხედროებს უბრძანა დაეჩქარებინათ მოწინავე სტრატეგიული შემაკავებელი შესაძლებლობების შექმნა.

ახლახან აღმოჩენილი სილოსები შეიძლება იყოს ინიციატივა, რათა გაზარდოს შეკავება მოწინააღმდეგის გამოცნობის შენარჩუნებით. ეს შეიძლება იყოს ჩინეთის ჭურვის თამაში - სადაც ერთს, ზოგიერთ ან ყველა სილოს შეიძლება ჰქონდეს რაკეტები, რაც აიძულებს აგრესორს ყველა მათგანი მიზანმიმართულიყო ესკალაციის დროს. აგრესორს უნდა დაეხარჯა მეტი ქობინი ან ზუსტი მართვადი იარაღი, რათა გაენადგურებინა მხოლოდ რამდენიმე რაკეტა, ან შესაძლოა ცარიელი სილოსები დაემიზნოს.

ეს იქნება ეკონომიური სტრატეგია ჩინეთისთვის და ასევე შეიძლება გააძლიეროს მისი, როგორც სერიოზული ბირთვული ძალა და აშშ-ის თანაბარი იმიჯი.

რუკისა და ყველა ინფორმაციის წყარო: სარაკეტო თავდაცვის პროექტი, სტრატეგიული და საერთაშორისო კვლევების ცენტრი (CSIS).

როგორ რეაგირებდა აშშ სილოსების აღმოჩენაზე?

28 ივლისს, Stratcom-მა ხელახლა გამოაქვეყნა მოხსენება სილოსების შესახებ The New York Times-ში და თქვა: ეს უკვე მეორე შემთხვევაა ორი თვის განმავლობაში, რაც საზოგადოებამ აღმოაჩინა ის, რასაც ჩვენ ვამბობდით მზარდი საფრთხის შესახებ, რომლის წინაშეც დგას მსოფლიო და საიდუმლოების ფარდა. რომ გარშემორტყმული.

აპრილში სენატში ადმირალმა რიჩარდმა თქვა, რომ ჩინეთი ფართომასშტაბიან ათავსებს ICBM სილოსებს. სავარაუდოდ, სტრატკომმა იცოდა ჩინეთის მიერ სილოსების მშენებლობის შესახებ მანამ, სანამ ისინი აღმოაჩენდნენ მათ გასულ თვეში მეცნიერების მიერ თანამგზავრული სურათების გამოყენებით.

ივლისის პირველ კვირაში იუმენის საბადოს აღმოჩენის შემდეგ, სახელმწიფო დეპარტამენტის სპიკერმა თქვა: PRC-ის ბირთვული არსენალი გაიზრდება უფრო სწრაფად და უფრო მაღალ დონეზე, ვიდრე ადრე იყო მოსალოდნელი. ეს დაგროვება შემაშფოთებელია. ის ბადებს კითხვებს PRC-ის განზრახვის შესახებ. პენტაგონის სპიკერმა განუცხადა The Washington Post-ს ივნისის ბოლოს, რომ თავდაცვის დეპარტამენტის ლიდერებმა ჩვენება მისცეს და საჯაროდ ისაუბრეს ჩინეთის მზარდ ბირთვულ შესაძლებლობებზე, რომლის გაორმაგებას ან მეტს ველით მომდევნო ათწლეულის განმავლობაში. აშშ-ს თავდაცვის დეპარტამენტის 2020 წლის ჩინეთის სამხედრო ძალების მოხსენებაში ნათქვამია, რომ ჩინეთის ბირთვული ქობინების მარაგი, რომელიც ამჟამად შეფასებულია 200-იან წლებში, მინიმუმ გაორმაგდება მომდევნო ათწლეულის განმავლობაში.

იუმენის სილოს ველის სურათები, სადაც ჩინეთი შესაძლოა 120 სარაკეტო სილოს აშენებს. (კრედიტი: Planet Labs Inc)

და რა თქვა ჩინეთმა?

არც ჩინეთის საგარეო საქმეთა და არც ეროვნული თავდაცვის სამინისტროს რეაგირება არ მოუხდენიათ. ზოგიერთმა ჩინურმა მედიამ განაცხადა, რომ სილოსები ქარის ელექტროსადგურებია და ამერიკელი აკადემიკოსები და ჟურნალისტები ჩინეთის საფრთხის თეორიის გავრცელებაში დაადანაშაულეს.

მაშ, უნდა შეშფოთდეს ინდოეთი?

იზოლირებულად დანახული, ეს სილოები, როგორც ჩანს, სპეციალურად არის აშენებული აშშ-ს წინააღმდეგ შეკავების გასაძლიერებლად.

მაგრამ ზოგადად, ინდოეთი ფრთხილად უნდა იყოს ჩინეთის ბირთვულ გაურკვევლობასთან და მის უახლეს DF-26 საშუალო მოქმედების საგზაო-მობილურ ორმაგი დანიშნულების რაკეტებთან დაკავშირებით - რომელთაგან 16 გამშვები იყო განლაგებული კორლაში, სინძიანგში, მიმდინარე დაპირისპირების დროს. ინდოეთი შეიძლება იყოს პოტენციური სამიზნე ამ რაკეტების დარტყმის დიაპაზონისა და განლაგების დროის გათვალისწინებით.

მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთმაც და ინდოეთმაც დადეს პირობა დადო, რომ ბირთვული დოქტრინები 'არ არის პირველადი გამოყენება', ინდოეთის მოკრძალებული ბალისტიკური რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვის შესაძლებლობები და ჩინეთის ბირთვული გაურკვევლობა ინდოეთის შეშფოთების საგანია.

რა უნდა გააკეთოს მსოფლიომ ამ მოვლენებთან დაკავშირებით?

არ არსებობს აშკარა ვარიანტი აშშ-სთვის ან ვინმესთვის. ჩინეთმა განაცხადა, რომ არ შეუერთდება NEW START-ს (სტრატეგიული შეიარაღების შემცირების ხელშეკრულებას). ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს შეიარაღების კონტროლის დეპარტამენტის გენერალურმა დირექტორმა ფუ კონგმა ცოტა ხნის წინ განაცხადა, რომ აშშ-სა და რუსეთს თითქმის 20-ჯერ მეტი ბირთვული ქობინი აქვთ, ვიდრე ჩინეთს და რომ არარეალურია იმის მოლოდინი, რომ ჩინეთი შეუერთდება ორ ქვეყანას. მოლაპარაკება, რომელიც მიზნად ისახავს ბირთვული იარაღის შემცირებას.

შეიარაღების კონტროლის რამდენიმე ამერიკელი მეცნიერი ამტკიცებს აშშ-ს მთავრობის მიერ დაფინანსებული აშშ-ჩინეთის ბილიკი 1.5 ბირთვული დიალოგის განახლებას, რომელიც შეჩერდა 15 წლის შემდეგ 2019 წელს მზარდი ხახუნის, ღირებულების შემცირებისა და ბილიკი 1 დიალოგის წარუმატებლობის გამო. ზოგიერთმა სხვამ თქვა, რომ აშშ-ის ახალი სარაკეტო თავდაცვის შესაძლებლობები არღვევს სტრატეგიულ სტაბილურობას და ართულებს შეიარაღების კონტროლს.

ბიულეტენი| დააწკაპუნეთ, რომ მიიღოთ დღის საუკეთესო ახსნა-განმარტებები თქვენს შემოსულებში

ᲒᲐᲣᲖᲘᲐᲠᲔᲗ ᲗᲥᲕᲔᲜᲡ ᲛᲔᲒᲝᲑᲠᲔᲑᲡ: