განმარტა: რა არის G7?

G7 სათავეს იღებს G7-ის ამჟამინდელი წევრების შეხვედრიდან, კანადის გამოკლებით, რომელიც შედგა 1975 წელს.

ჯგუფი 7 (G7) არის შვიდი ქვეყნის არაფორმალური ჯგუფი - შეერთებული შტატები, კანადა, საფრანგეთი, გერმანია, იტალია, იაპონია და დიდი ბრიტანეთი, რომელთა ხელმძღვანელები ყოველწლიურ სამიტს მართავენ ევროკავშირთან და სხვა მოწვეულებთან. წევრი ქვეყნები ერთად წარმოადგენენ გლობალური მშპ-ს 40%-ს და მსოფლიოს მოსახლეობის 10%-ს. სხვა ორგანოებისგან განსხვავებით, როგორიცაა ნატო, G7-ს არ აქვს იურიდიული არსებობა, მუდმივი სამდივნო ან ოფიციალური წევრები. მას ასევე არ აქვს სავალდებულო გავლენა პოლიტიკაზე და G7-ის შეხვედრებზე მიღებული ყველა გადაწყვეტილება და ვალდებულება დამოუკიდებლად უნდა იყოს რატიფიცირებული წევრი ქვეყნების მმართველი ორგანოების მიერ.

G7 სათავეს იღებს G7-ის ამჟამინდელი წევრების შეხვედრიდან, კანადის გამოკლებით, რომელიც შედგა 1975 წელს. იმ დროს გლობალური ეკონომიკა რეცესიის მდგომარეობაში იყო OPEC-ის ნავთობის ემბარგოს გამო. ენერგეტიკული კრიზისის გამწვავებასთან ერთად, აშშ-ს სახაზინო მდივანმა ჯორჯ შულცმა გადაწყვიტა, რომ მსოფლიო ასპარეზზე მსხვილი მოთამაშეებისთვის მომგებიანი იქნებოდა ერთმანეთთან მაკროეკონომიკური ინიციატივების კოორდინაცია. ამ პირველი სამიტის შემდეგ, ქვეყნები შეთანხმდნენ ყოველწლიურად შეხვედრებზე, ხოლო ერთი წლის შემდეგ კანადა მიიწვიეს ჯგუფში, რომელიც აღნიშნავს G7-ის ოფიციალურ ფორმირებას, როგორც ჩვენ ვიცით. ევროკომისიის პრეზიდენტს სთხოვეს შეუერთდეს შეხვედრებს 1977 წელს, ხოლო 1991 წელს საბჭოთა კავშირის დაშლისა და აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის ურთიერთობების შემდგომ დათბობის შემდეგ, რუსეთიც მიიწვიეს ჯგუფში გასაწევრიანებლად 1998 წელს. ამის შემდეგ ჯგუფი. ერქვა G8-ს 2014 წლამდე, სანამ რუსეთი უკრაინიდან ყირიმის ანექსიის გამო გააძევეს.

პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი და ბრიტანეთის პრემიერ მინისტრი ბორის ჯონსონი სტუმრობენ ორმხრივ შეხვედრას G-7 სამიტის წინ, ხუთშაბათს, 2021 წლის 10 ივნისს, კარბის ბეიში, ინგლისი. (AP)

G7-ის შეხვედრების თავმჯდომარეობას შვიდი ქვეყანა ყოველწლიურად რიგრიგობით ატარებს. შეხვედრის ორგანიზებასა და მასპინძლობაზე პასუხისმგებელია პრეზიდენტის ქვეყანა. გაერთიანებული სამეფო ატარებს G7-ის პრეზიდენტობას 2021 წელს და მოაწყო კონფერენცია ამ შაბათისთვის Carbis Bay Hotel-ში კორნუოლში. ოფიციალური შეხვედრები შაბათს დილით დაიწყება, სტუმარი ქვეყნები შუადღისას ჩამოვლენ. წელს ინდოეთი, სამხრეთ კორეა და ავსტრალია მიწვეულები არიან G7 სამიტზე მონაწილე სტუმრების სახით. სამიტის დასასრულს, დიდი ბრიტანეთი გამოაქვეყნებს დოკუმენტს, სახელწოდებით კომუნიკე, რომელიც ასახავს იმას, თუ რაზე იქნა შეთანხმებული შეხვედრის დროს.

განრიგი

G7 სამიტი წარმოადგენს ფორუმს წევრი ქვეყნებისთვის, რათა განიხილონ საერთო ღირებულებები და შეშფოთება. მიუხედავად იმისა, რომ იგი თავდაპირველად ყურადღებას ამახვილებდა საერთაშორისო ეკონომიკურ პოლიტიკაზე, 1980-იან წლებში G7-მა გააფართოვა თავისი მანდატი საგარეო პოლიტიკასა და უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული საკითხების ჩათვლით. ბოლო წლების განმავლობაში, G7-ის ლიდერები შეხვდნენ, რათა ჩამოაყალიბონ საერთო პასუხები გამოწვევებზე, რომლებიც მოიცავს კონტრტერორიზმის, განვითარების, განათლების, ჯანმრთელობის, ადამიანის უფლებების და კლიმატის ცვლილებას.

ძირითადი მოვლენები

G7 სამიტი იყო რამდენიმე გლობალური ინიციატივის დაბადების ადგილი. 1997 წელს G7-ის ქვეყნები შეთანხმდნენ 300 მილიონი დოლარის გამოყოფაზე ჩერნობილში რეაქტორის დნობის შედეგების შესაჩერებლად. შემდეგ, 2002 წლის სამიტზე, წევრებმა გადაწყვიტეს დაეწყოთ კოორდინირებული პასუხი შიდსის, ტუბერკულოზისა და მალარიის საფრთხესთან საბრძოლველად. მათმა ძალისხმევამ გამოიწვია გლობალური ფონდის ჩამოყალიბება, ინოვაციური დაფინანსების მექანიზმი, რომელმაც გამოყო 45 მილიარდ დოლარზე მეტი დახმარება და, მისი ვებგვერდის მიხედვით , გადაარჩინა 38 მილიონზე მეტი ადამიანის სიცოცხლე. ცოტა ხნის წინ, გლობალური აპოლოს პროგრამა 2015 წლის G7 სამიტის შეხვედრიდან დაიწყო. შექმნილია კლიმატის ცვლილების დასაძლევად სუფთა ენერგიის კვლევისა და განვითარების გზით, Apollo პროგრამა იყო ჩაფიქრებული დიდი ბრიტანეთის მიერ, მაგრამ მანამდე ვერ გამოიმუშავა წევა მანამ, სანამ G7-ის სხვა ქვეყნები არ დათანხმდნენ მის მხარდაჭერას. პროგრამა მოუწოდებს განვითარებულ ქვეყნებს, 2015 წლიდან 2025 წლამდე დახარჯონ თავიანთი მთლიანი შიდა პროდუქტის 0.02% კლიმატის ცვლილების დასაძლევად; თანხა, რომელიც იქნება 150 მილიარდი აშშ დოლარი 10 წლის განმავლობაში.

მიღწევების მიუხედავად, G7 ასევე მოექცა მნიშვნელოვანი კრიტიკის ქვეშ და ჩაერთო უამრავ დაპირისპირებაში. 1980-იანი წლების შუა პერიოდებამდე G7 შეხვედრები იმართებოდა ფრთხილად და არაფორმალურად. თუმცა, 1985 წელს G7-ის სამიტზე განხილვის შემდეგ, წევრმა ქვეყნებმა შემდგომში მოაწერეს ხელი პლაზას შეთანხმებას, შეთანხმებას, რომელსაც მნიშვნელოვანი შედეგები მოჰყვა გლობალურ სავალუტო ბაზრებზე. მათმა ქმედებებმა გამოიწვია ძლიერი საერთაშორისო გამოხმაურება, სხვა ერები აღელვებულნი არიან იმ ფაქტით, რომ ქვეყნების მცირე ჯგუფს შორის შეხვედრამ შეიძლება ასეთი არაპროპორციული გავლენა მოახდინოს მსოფლიო ეკონომიკაზე. ამ რეაქციის შემდეგ, G7-მა დაიწყო მათი შეხვედრების დღის წესრიგის წინასწარ გამოცხადება, რათა ბაზრებმა მოემზადონ გლობალურ მაკროეკონომიკურ პოლიტიკაში პოტენციური ცვლილებებისთვის. თუმცა, რამდენიმე ქვეყანა და ინდივიდი კვლავ აღიქვამს G7-ს, როგორც ექსკლუზიურ, დახურულ ჯგუფს, რომელიც უხეშად ახორციელებს თავის ძალაუფლებას სხვა ქვეყნებზე. შედეგად, 2000 წლიდან მოყოლებული პრაქტიკულად ყველა სამიტი მოჰყვა საპროტესტო აქციებსა და დემონსტრაციებს ქვეყანაში, სადაც ის იმართებოდა.

2016 წელს დონალდ ტრამპის არჩევამ ასევე გამოიწვია გარკვეული უთანხმოება G7-ის წევრ ქვეყნებს შორის. 2017 წელს სიცილიაში G7-ის სამიტის წინ, ტრამპმა უარი თქვა აშშ-ს 2015 წლის პარიზის კლიმატის შეთანხმებაზე და გააკრიტიკა გერმანია სავაჭრო ჭარბი გამო, იმუქრებოდა ამერიკული მანქანების იმპორტის დაბლოკვით. ამის საპასუხოდ, გერმანიის კანცლერმა ანგელე მერკელმა ეჭვქვეშ დააყენა G7-ის ერთიანობა და განაცხადა, რომ პირველად მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, ევროპამ ბედი ჩვენს ხელში უნდა აიღოს. იმ წლის G7-ის სამიტზე წევრმა ქვეყნებმა გადადგნენ უჩვეულო ნაბიჯი და გამორიცხეს აშშ საბოლოო კომუნიკიდან და განაცხადეს, რომ აშშ ჯერ კიდევ განიხილავს თავის როლს პარიზის შეთანხმებაში. 2018 წლის სამიტის შემდეგ, ტრამპმა ერთხელ წინააღმდეგი გამოიწვია დაპირისპირება იმით, რომ ტვიტერზე უარი თქვა G7-ის ოფიციალურ განცხადებაზე, რადგან ის განაწყენებული იყო კანადის პრემიერ მინისტრის ტრუდოს მიერ პრესკონფერენციაზე გაკეთებული კომენტარებით. იმ წელს ტრამპმაც ეს სთხოვა რუსეთი ჯგუფში აღდგება წინადადება, რომელიც უარყვეს სხვა ერებმა. 2020 წელს, G7-ის სამიტი პირველად გაუქმდა Covid-19-ის პანდემიის შედეგად.

ინდოეთი

G7 გააკრიტიკეს იმის გამო, რომ ის მოძველებული და არაეფექტურია ბოლო ათწლეულების განმავლობაში, მსოფლიოს ორი უდიდესი ეკონომიკის გამორიცხვის გამო, ინდოეთსა და ჩინეთში. რამდენიმე ანალიტიკურმა ორგანიზაციამ მოითხოვა ინდოეთის ჯგუფში ჩართვა; თუმცა, ზოგიერთი ამტკიცებს მის წინააღმდეგ და მიუთითებს ინდოეთის გაცილებით დაბალ მშპ-ზე ერთ სულ მოსახლეზე სხვა სახელმწიფოებთან შედარებით. მიუხედავად იმისა, რომ ინდოეთი არ არის ჯგუფის ოფიციალური წევრი, ინდოეთი მიწვეული იყო 2021 წლის G7 სამიტზე, როგორც სპეციალური სტუმარი, რაც წელს მეორედ იყო, როდესაც პრემიერ-მინისტრ მოდის სთხოვეს მონაწილეობა მიიღოს დისკუსიებში. ინდოეთი განსაკუთრებით დაინტერესებული იქნება ვაქცინების გლობალურ მიწოდებასთან დაკავშირებული მოლაპარაკებებით, როგორც ვაქცინების მთავარი მწარმოებელი და მომხმარებელი.

ᲒᲐᲣᲖᲘᲐᲠᲔᲗ ᲗᲥᲕᲔᲜᲡ ᲛᲔᲒᲝᲑᲠᲔᲑᲡ: