განმარტა: ინდოეთის ხელახალი არჩევა არქტიკულ საბჭოში დამკვირვებლად
ინდოეთი ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვან ქვეყნებს შორის, რომელმაც შექმნა მუდმივი სადგური არქტიკაში სამეცნიერო კვლევის მიზნებისთვის. სადგური გამოიყენებოდა სხვადასხვა ბიოლოგიური, გლაციოლოგიური და ატმოსფერული და კლიმატის მეცნიერებების კვლევის პროექტების განსახორციელებლად ბოლო ერთი ათწლეულის განმავლობაში.
ფინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ტიმო სოინი მიესალმება მონაწილეებს, რომლებიც ესწრებიან როვანიემში არქტიკული საბჭოს მე-11 მინისტრთა შეხვედრას. (AP) გასულ კვირას არქტიკული საბჭოს მინისტრთა შეხვედრაზე როვანიემიში, ფინეთი, ინდოეთი ხელახლა აირჩიეს არქტიკულ საბჭოს დამკვირვებლად. ინდოეთს პირველად მიენიჭა დამკვირვებლის სტატუსი 2013 წელს, ხუთ სხვა ერთან ერთად.
არქტიკული საბჭო
არქტიკული საბჭო თავის თავს უწოდებს წამყვან მთავრობათაშორის ფორუმს არქტიკის რეგიონთან დაკავშირებული საკითხების განხილვისა და განხილვისთვის, მათ შორის სამეცნიერო კვლევებისა და რეგიონში რესურსების მშვიდობიანი და მდგრადი გამოყენებისთვის.
საბჭო შეიქმნა რვა არქტიკული სახელმწიფოს მიერ - ქვეყნები, რომელთა ტერიტორიები შედის არქტიკულ რეგიონში - 1996 წლის ოტავას დეკლარაციის მეშვეობით. რვა არქტიკული სახელმწიფო - კანადა, დანია, ფინეთი, ისლანდია, ნორვეგია, რუსეთი, შვედეთი და შეერთებული შტატები - არქტიკული საბჭოს ერთადერთი წევრები არიან.
მათ გარდა, მუდმივი მონაწილეების სტატუსი მიენიჭა ექვს ორგანიზაციას, რომლებიც წარმოადგენენ არქტიკის რეგიონის მკვიდრ მოსახლეობას. ყველა გადაწყვეტილების მიღება ხდება რვა წევრს შორის კონსენსუსის გზით და მუდმივ მონაწილეებთან კონსულტაციით.
საბჭო არ არის ხელშეკრულებაზე დაფუძნებული საერთაშორისო იურიდიული პირი, როგორიცაა გაეროს ორგანოები ან სავაჭრო, სამხედრო ან რეგიონალური დაჯგუფებები, როგორიცაა WTO, NATO ან ASEAN. ეს არის მხოლოდ მთავრობათაშორისი 'ფორუმი', რომელიც ხელს უწყობს თანამშრომლობას არქტიკის რეგიონში საქმიანობის რეგულირებაში. ეს ბევრად უფრო არაფორმალური დაჯგუფებაა.
ექვსი სამუშაო ჯგუფის მეშვეობით, რომელთაგან თითოეული კონკრეტულ საკითხს ეხება, არქტიკული საბჭო ცდილობს განავითაროს კონსენსუსი იმ აქტივობებზე, რომლებიც შეიძლება განხორციელდეს არქტიკის რეგიონში, ხელუხლებელი გარემოს, ბიომრავალფეროვნების და ინტერესების შენარჩუნების საერთო მიზნის შესაბამისად. ადგილობრივი მოსახლეობის კეთილდღეობა.
ინდოეთის როლი არქტიკულ საბჭოში
ინდოეთი, 12 სხვა ქვეყანასთან ერთად, არის არქტიკული საბჭოს დამკვირვებლები. ასეა 13 სამთავრობათაშორისო და საპარლამენტთაშორისო ორგანიზაცია, როგორიცაა გაეროს გარემოსდაცვითი პროგრამა, გაეროს განვითარების პროგრამა და 12 სხვა არასამთავრობო ორგანიზაცია. დამკვირვებლები არ შედიან გადაწყვეტილების მიღების პროცესში, მაგრამ ისინი მიწვეულნი არიან საბჭოს სხდომებზე დასასწრებად, განსაკუთრებით სამუშაო ჯგუფების დონეზე.
დამკვირვებლის სტატუსი ენიჭება სუბიექტებს, რომლებიც მხარს უჭერენ არქტიკული საბჭოს მიზნებს და აქვთ ამ კუთხით გამოვლენილი შესაძლებლობები, მათ შორის ფინანსური შენატანების შეტანის შესაძლებლობა. დამკვირვებლის სტატუსის განახლება ფორმალობაა. სტატუსი, მინიჭების შემდეგ, გრძელდება მანამ, სანამ წევრებს შორის არ იქნება კონსენსუსი, რომ დამკვირვებელი ახორციელებდა საქმიანობას, რომელიც ეწინააღმდეგება არქტიკული საბჭოს მიზნებს.
ინდოეთს მიენიჭა დამკვირვებლის სტატუსი 2013 წელს, ხუთ სხვა ქვეყანასთან ერთად - ჩინეთი, იტალია, იაპონია, სამხრეთ კორეა და სინგაპური. ამ ჯგუფამდე დამკვირვებლის სტატუსი მიენიჭა მხოლოდ საფრანგეთს, გერმანიას, ნიდერლანდებს, პოლონეთს, ესპანეთს და გაერთიანებულ სამეფოს. 2017 წელს შვეიცარიაც გახდა დამკვირვებელი.
ინდოეთის ჩართვა არქტიკაში
ინდოეთი ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვან ქვეყნებს შორის, რომელმაც შექმნა მუდმივი სადგური არქტიკაში სამეცნიერო კვლევის მიზნებისთვის. პოლარული რეგიონები გვთავაზობენ უნიკალურ შესაძლებლობებს ატმოსფეროსა და კლიმატის მეცნიერებებთან დაკავშირებული კვლევების განსახორციელებლად, რაც სხვაგან შეუძლებელია.
ჰიმადრის კვლევითი სადგური, რომელიც მდებარეობს ნი ალესუნდში, სვალბარდში, ნორვეგიაში, ჩრდილოეთ პოლუსიდან სამხრეთით დაახლოებით 1200 კილომეტრში, დაიწყო 2008 წლის ივლისში. გოაში დაფუძნებული ანტარქტიდისა და ოკეანის კვლევის ეროვნული ცენტრი (NCOAR) არის კვანძოვანი ორგანიზაცია, რომელიც კოორდინაციას უწევს კვლევას. საქმიანობა ამ სადგურზე.
სადგური გამოიყენებოდა სხვადასხვა ბიოლოგიური, გლაციოლოგიური, ატმოსფერული და კლიმატის მეცნიერებების კვლევის პროექტების განსახორციელებლად ბოლო ერთი ათწლეულის განმავლობაში, სადაც 200-ზე მეტმა მეცნიერმა მრავალი დაწესებულებიდან, უნივერსიტეტიდან და ლაბორატორიიდან მიიღო წვდომა სადგურზე.
ჰიმადრი მოვიდა ინდოეთის სამ ათწლეულის გამოცდილებით სამეცნიერო კვლევების განხორციელების ანტარქტიდის პოლარულ რეგიონებში, რომელიც დაიწყო 1981 წელს. ინდოეთის პირველი მუდმივი სადგური ანტარქტიდაში შეიქმნა ჯერ კიდევ 1983 წელს. 2010 წელს ინდოელმა მეცნიერებმა ჩაატარეს სამეცნიერო ექსპედიცია. სამხრეთ პოლუსამდეც. ინდოეთი ახლა არის იმ მცირერიცხოვან ქვეყნებს შორის, რომლებსაც აქვთ მრავალი კვლევითი სადგური ანტარქტიდაში.
კომერციული და სტრატეგიული ინტერესები
არქტიკის რეგიონი ძალიან მდიდარია ზოგიერთი მინერალით, ნავთობითა და გაზით. გლობალური დათბობის გამო არქტიკის ზოგიერთი ნაწილის დნობის გამო, რეგიონი ასევე ხსნის ახალი სატრანსპორტო მარშრუტების შესაძლებლობას, რომლებსაც შეუძლიათ არსებული დისტანციების შემცირება. ქვეყნები, რომლებსაც უკვე აქვთ მიმდინარე საქმიანობა არქტიკაში, იმედოვნებენ, რომ წილი ექნებათ რეგიონში არსებული ბუნებრივი რესურსების კომერციულ ექსპლუატაციაში.
არქტიკული საბჭო არ კრძალავს არქტიკაში რესურსების კომერციულ ექსპლუატაციას. ის მხოლოდ ცდილობს უზრუნველყოს, რომ ეს განხორციელდეს მდგრადი გზით, ადგილობრივი მოსახლეობის ინტერესების დაზიანების გარეშე და ადგილობრივ გარემოსთან შესაბამისობაში.
ᲒᲐᲣᲖᲘᲐᲠᲔᲗ ᲗᲥᲕᲔᲜᲡ ᲛᲔᲒᲝᲑᲠᲔᲑᲡ:
