განმარტა: ინდოეთში ვაქცინის წინააღმდეგობის ისტორია - ჩუტყვავილას შემთხვევა

როდესაც ქვეყანაში ახალი კოროვირუსული ინფექციის საწინააღმდეგო ინოკულაციის განხორციელება იძენს იმპულსს, პოლიტიკოსები ასევე ებრძვიან მნიშვნელოვან ვაქცინის ყოყმანობას. ეს არ არის ახალი გამოცდილება - როგორც ჩანს კოლონიურ ინდოეთში პირველი ვაქცინაციის მცდელობების ისტორიის გადახედვა.

ბოლოდროინდელმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ბრიტანელი და ინდოელი ოფიციალური პირები იძულებულნი გახდნენ ებრძოდნენ საზოგადოების მნიშვნელოვან უქონლობას ვაქცინაციისთვის. (წარმომადგენლობითი სურათი)

1802 წლის 14 ივნისს, სამი წლის ანა დუშთალი, რომელიც დაიბადა ბომბეიში ბრიტანელი ოფიცრის ქალის დახმარებით, გახდა პირველი ბავშვი ინდოეთში, რომელმაც წარმატებით მიიღო მსოფლიოში პირველი ვაქცინა.

ვაქცინაციის დროს მის კანზე წარმოქმნილი ჩირქიდან, ჩუტყვავილას აცრა კიდევ ხუთმა ბავშვმა ჩაუტარდა. ამის შემდეგ, ვაქცინის საკმარისი მასალა შეგროვდა მისი ლიმფის გამოყენებით და გაიგზავნა ქვეკონტინენტის სხვადასხვა ნაწილში.

დასტჰოლი საოცრად კარგი ხასიათის იყო და ვაქცინაციის წარმატება ნაწილობრივ განპირობებული იყო მისი სიმშვიდითა და მოთმინებით ოპერაციის დროს, ერთ-ერთი ცნობის თანახმად.

ჩუტყვავილა ენდემური იყო მთელს ინდოეთის ქვეკონტინენტზე, გადაიზარდა ეპიდემიად ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, სიკვდილიანობით სამიდან ერთი შემთხვევა. ამრიგად, ვაქცინაციის წარმატება იყო იმპერიული ოპტიმიზმის მიზეზი.

მანამდე ინგლისელი მეცნიერის ედუარდ ჯენერის მიერ შექმნილ ვაქცინას იყენებდნენ ჩუტყვავილას იმუნიტეტის შესაქმნელად. (PTI/ფაილი)

მაგრამ ვაქცინა ინდოეთში ადვილად არ მიიღეს. როგორც ბოლოდროინდელმა კვლევამ აჩვენა, ბრიტანელი და ინდოელი ოფიციალური პირები იძულებულნი იყვნენ შეებრძოლათ საზოგადოების მნიშვნელოვან უქონლობას ვაქცინაციისთვის, საზოგადოების თითოეულ ნაწილს წინააღმდეგობის გაწევის საკუთარი მიზეზები აქვს.

პირველი გასროლა: ჯვარედინი კონტინენტური ესტაფეტა

ინგლისელი მეცნიერის ედვარდ ჯენერის მიერ შექმნილი ვაქცინა ძროხის ყვავილს იყენებდა ჩუტყვავილას წინააღმდეგ იმუნიტეტის შესაქმნელად. (სიტყვა ვაქცინა მომდინარეობს ლათინური vacca-დან ძროხიდან და vaccinia ძროხის ყვავილიდან).

1800 წლისთვის ჯენერის ვაქცინა გადაცემული იყო ხელიდან მკლავზე, სადაც ლიმფა აღებული იყო ვაქცინის ჭრილებიდან და შეჰყავდათ სხვა სუბიექტებს. 1799 წელს ჯენერმა ვენაში გაგზავნა ლიმფის ვაქცინით გაჟღენთილი ძაფები; ხოლო ვენიდან ბაღდადში კონსტანტინოპოლის გავლით (დღევანდელი სტამბული).

ბაღდადიდან აცრილი ბავშვი გაგზავნეს ბუსორაში (ბასრა) და ბავშვის მკლავიდან წარმატებული აცრები ჩაუტარდა. 1802 წლის მაისში ლიმფის პარტია გაიგზავნა ბომბეიში, სადაც დუშთალი იყო იმ 20 ბავშვს შორის, ვინც მიიღო იგი, მაგრამ ერთადერთი წარმატებული შედეგი.

ამ რელეს ხშირად ადიდებდნენ ოფიციალურ ანგარიშებში, მაგრამ ბრიტანეთის ადმინისტრაციას ჯერ კიდევ ბოლომდე არ ჰქონდა გააზრებული ლიმფური ლოგისტიკის პრობლემა.

'ტიკადარების' გავლენის განეიტრალება

1805 წელს, ჯონ შოლბრედმა, ვაქცინის აცრების გენერალურმა ზედამხედველმა, გამოხატა სურვილი ბენგალის მიმართ, მიეღო ვაქცინა. მაგრამ ბრაჰმინის ინოკულატორების მთელი ტომი იყო განსაზღვრული ახალი პრაქტიკის მტრები, აღნიშნა მან, და იყენებდნენ მათ გავლენას, რათა მშობლებს შეეჩერებინათ შვილები ვაქცინაციისთვის.

ტიკადარი ან ინოკულატორი/ვარიოლატორი იყო რეგიონში არსებული მეთოდის პროდუქტი ჩუტყვავილას წინააღმდეგ იმუნიტეტის განვითარებისთვის. Tikadars ხელით იწვევდა ჩუტყვავილას შენახული გამხმარი ნაწიბურებით ადრე ინოკულირებული სუბიექტებიდან. ნამცეცები პირველად განგას წყალში გაიწმინდა და სუბიექტები ინოკულაციისთვის მოამზადეს თევზის, რძისა და ღორღისგან თავის შეკავების გზით.

ტიკადარების გავლენის შესამცირებლად, 1805 წელს პენსიები მიენიჭათ მათ, ვინც მზად იყო დაეტოვებინა პრაქტიკა კალკუტაში და მის გარშემო. დაახლოებით 50 წლის შემდეგ, ცვალებადობა გაუტოლდება ისეთ პრაქტიკებს, როგორიცაა სატი და ჩვილების მკვლელობა.

შემზარავი ვაქცინატორი და მტკივნეული ვაქცინაცია

მე-19 საუკუნის ინდოეთის ოფიციალურ ანგარიშებში მრავალი მითითებაა ატირებულ დედებზე, გაბრაზებულ მამებსა და მშობლებზე, რომლებიც ბავშვებთან ერთად მიიმალნენ ვაქცინაციამდე ან მის შემდეგ. მართლაც, ვაქცინატორი, რომელიც ყოველთვის ინდოელი იყო, ხშირად საშინელი ფიგურა იყო.

მე-19 საუკუნის უმეტესი ნაწილის განმავლობაში ვაქცინაცია არ იყო დღევანდელი სწრაფი ჩართვა - უფრო მეტიც, იგი ხორციელდებოდა სხვადასხვა ბასრი ხელსაწყოებით. მკლავ-მკლავის მეთოდით ბავშვებს არა მხოლოდ მტკივნეული პროცედურის ატანა მოუწიათ, არამედ შემდგომი ვაქცინაციისთვის ლიმფის ამოღებაც.

იყო შეშფოთება ლიმფის ხარისხთან დაკავშირებით, რომელმაც დაკარგა ძალა ინდოეთის ცხელ ამინდში.

წინააღმდეგობა, მათ შორის განდის წინააღმდეგობა

1898 წელს ბრიტანეთმა შეწყვიტა ხელ-მკლავის ვაქცინაცია და განაცხადა, რომ სიფილისი და ჰეპატიტი პრაქტიკაში გავრცელდა. ხბოს ლიმფა განიხილებოდა, როგორც უსაფრთხო ალტერნატივა - და ასევე მისაღები იქნებოდა მაღალი კასტის ინდიელებისთვის, რომლებიც თვლიდნენ, რომ რიტუალურად დამაბინძურებელი იყო ქვედა კასტის ბავშვების ლიმფით ვაქცინაცია. მაგრამ, რა თქმა უნდა, ეს არ იყო.

1913 წელს, როდესაც ის ჯერ კიდევ სამხრეთ აფრიკაში იმყოფებოდა, განდიმ გამოხატა თავისი მტკიცე წინააღმდეგობა ვაქცინაციის მიმართ და უწოდა მას სასულიერო პირობა: ვაქცინაცია, როგორც ჩანს, ველური ჩვეულებაა. ეს არის ჩვენი დროის ერთ-ერთი შხამიანი ცრურწმენა, რომლის ტოლი არც ე.წ პრიმიტიულ საზოგადოებებში არ მოიძებნება... ვაქცინაცია ბინძური წამალია. ინფიცირებული ძროხის ვაქცინა შემოდის ჩვენს ორგანიზმში; უფრო მეტიც, ინფიცირებული ადამიანის ვაქცინაც კი გამოიყენება... მე პირადად მიმაჩნია, რომ ამ ვაქცინის მიღებისას ჩვენ ვართ დამნაშავე სასულიერო პირობაში. ('ზოგადი ცოდნა ჯანმრთელობის შესახებ - XXIV', Indian Opinion, 1913 წლის 14 ივნისი)

წერდა ნავჯივანში 1929 წელს და იმავე წელს მანილალსა და სუშილა განდისადმი მიწერილ წერილში, მას აინტერესებდა, როგორ შეუძლიათ ვეგეტარიანელებს ასეთი ვაქცინის მიღება და ვაქცინაცია უწოდა საქონლის ხორცის მიღებას. [ციტირებულია ნილს ბრიმნესის ნაშრომში 'Fallacy, Sacrilege, Betrayal and Conspiracy: the Culture Construction of opistence to immunization in India', 'The Politics of Vaccination: A Global History': Holmberg, Blume, Greenough (eds.), 2017]

ოპონენტები ბრიტანელი ანტივაქსერების გავლენით

მე-20 საუკუნის დასაწყისში, ინდური საზოგადოების ელიტარულ, ინგლისურ საკითხავ ნაწილზე გავლენა მოახდინა ლონდონის ეროვნული ანტივაქცინაციის ლიგის რუპორი The Vaccination Enquirer-ში გამოთქმული მოსაზრებებით.

ანტივაქსიორები ამტკიცებდნენ, რომ ლესტერში, გაერთიანებულ სამეფოში, ჩუტყვავილა პრაქტიკულად გაქრა, თუმცა მათ ვაქცინაციაზე უარი თქვეს თითქმის ოცი წელია.

უბიძგებს სავალდებულო ვაქცინაციას, უფრო დიდი სიკეთისთვის

ვაქცინაციის მცდელობების დაწყებიდან, არსებობდა „პოლიტიკის“ დებატები მათ შორის, ვინც თვლიდა, რომ დამაჯერებლობას და არა იძულებით მეთოდს შეეძლო ამის გაკეთება, და მათ, ვინც თვლიდა, რომ სხვა გზა არ იყო, გარდა ვაქცინის გავრცელებისა.

იძულებითი ვაქცინაციის აქტები მიღებულ იქნა ქვეყნის რამდენიმე ნაწილში 1870-იანი წლების ბოლოდან მოყოლებული, თავისუფლების აღკვეთისთვის პატიმრობით ან ჯარიმით.

შიშის გაგებისა და ნდობის შექმნის აუცილებლობა

არასოდეს ყოფილა დრო, როდესაც ვაქცინების წინააღმდეგობა არ არსებობდეს - ყოველთვის იქნებიან ისეთები, ვინც მიიღებენ ნებისმიერ შემოთავაზებულ ვაქცინას და ვინც უარს იტყვის ყველა ვაქცინაზე, რაც არ უნდა იყოს სამეცნიერო მტკიცებულება, თქვა ეპიდემიოლოგმა და ვაქცინოლოგმა დოქტორ ჩანდრაკანტმა. ლაჰარია, ბოლო წიგნის თანაავტორი ინდოეთის ბრძოლაზე Covid-19 პანდემიის წინააღმდეგ.

ამ კუთხით სამედიცინო მეცნიერებასთან ერთად საჭიროა ქცევითი მეცნიერება, თქვა მან. ადმინისტრაციამ უნდა მოიპოვოს საზოგადოების ნდობა ვაქცინების მიმართ - და ამის მიღწევის ერთ-ერთი გზა შეიძლება იყოს გავლენიანი წევრებისა და ლიდერების მიერ ვაქცინების მიღება პრეცედენტის შესაქმნელად.

ᲒᲐᲣᲖᲘᲐᲠᲔᲗ ᲗᲥᲕᲔᲜᲡ ᲛᲔᲒᲝᲑᲠᲔᲑᲡ: