განმარტა: ისრაელმა ახლახან დაასრულა მესამე არჩევნები 2019 წლის აპრილის შემდეგ. რა ხდება?
ისრაელის სისტემაში ჩიხიდან გამოსვლის ერთადერთი გზა არის არჩევნების ჩატარება მანამ, სანამ ვინმე არ მიიღებს უმრავლესობას.
პარლამენტში 120 მანდატი ნაწილდება პარტიებს შორის მათი ხმების წილის მიხედვით. სამშაბათს (3 მარტს) გვიან საღამოს, ინდოეთის დროით, ისრაელის პრემიერ მინისტრმა ბენიამინ ნეთანიაჰუმ დაიწყო მოლაპარაკებები ძლიერი ეროვნული კოალიციის ჩამოყალიბებაზე მას შემდეგ, რაც ეგზიტპოლის შედეგების მიხედვით, მისი პარტიისთვის მცირე უმრავლესობა იყო მესამე საყოველთაო არჩევნებში, ერთ წელზე ნაკლებ დროში.
გამოკითხვები ვარაუდობენ, რომ მემარჯვენე ლიკუდის კოალიცია მოიგებს 59 ადგილს 120-წევრიან კნესეტში, უმრავლესობის მხოლოდ ორით ნაკლები. თუმცა, ეს არ არის კომფორტი ნეთანიაჰუსთვის - ის კიდევ უფრო მიუახლოვდა 2019 წლის 9 აპრილის არჩევნების შემდეგ, მაგრამ ვერ მოიგო მხოლოდ ერთი წევრი, რომელიც მას მაშინ სჭირდებოდა მთავრობის შესაქმნელად.
ეს არჩევნები არსებითად იყო ნეთანიაჰუს პლებისციტი, რომელსაც ბრალი წაუყენეს კორუფციაში 2019 წლის ნოემბერში.
რატომ მოუწია ისრაელს არჩევნების შემდეგ არჩევნების ჩატარება?
ისრაელი არჩევნებზე წავიდა 2019 წლის აპრილსა და სექტემბერში. ორივე შემთხვევაში, ისრაელის პოლიტიკის ორ ძირითად ჯგუფს - ნეთანიაჰუს რელიგიურ-კონსერვატიულ ბლოკს ან მის ცენტრისტ და სეკულარულ ოპონენტებს - არ მიუღია საკმარისი ადგილები მმართველი კოალიციის შესაქმნელად.
ნეთანიაჰუ ხელმძღვანელობდა დროებით მთავრობას შემცირებული უფლებამოსილებით, მათ შორის ბიუჯეტის განსაზღვრის უფლებამოსილებით. ისრაელის სისტემაში ჩიხიდან გამოსვლის ერთადერთი გზა არის არჩევნების ჩატარება მანამ, სანამ ვინმე არ მიიღებს უმრავლესობას.
როგორ მუშაობს ისრაელის საყოველთაო არჩევნები?
ხმის მიცემა არის პარტიებისთვის და არა ცალკეული კანდიდატებისთვის, როგორც ეს ინდოეთში ხდება. პარლამენტში 120 მანდატი ნაწილდება პარტიებს შორის მათი ხმების წილის მიხედვით.
როგორც ეს მუშაობს თითქმის შეუძლებელს ხდის ერთ პარტიას უმრავლესობის მოპოვება (61 მანდატი). ალიანსები არის წესი და მცირე პარტიები, რომლებიც წარმოადგენენ კონკრეტულ ინტერესებს, იკავებენ მძლავრი ვაჭრობის პოზიციებს. ალიანსები ხშირად უხერხულია, მოიცავს პარტიებს, რომლებსაც განსხვავებული პოზიციები აქვთ.
ოკუპირებულ ტერიტორიებზე პალესტინელებს ხმის მიცემა არ შეუძლიათ.
ვინ იყვნენ ამჯერად მთავარი კონკურენტები?
ნეთანიაჰუს ბლოკს აქვს ლიკუდი და ულტრა მართლმადიდებლური და ულტრამემარჯვენე პარტიების ჯგუფი. მისი მთავარი ოპონენტი, ბენი განცი, არის სეკულარული ცენტრისტული ალიანსის ხელმძღვანელი, რომელსაც ეწოდება ლურჯი და თეთრი. თუ ის მთავრობას შექმნიდა, განცს დასჭირდებოდა მემარცხენე ცენტრის ჯგუფის მხარდაჭერა.
რატომ იყო ეს არჩევნები მნიშვნელოვანი?
გარდა იმისა, რომ ისრაელს სჭირდება სათანადო მთავრობა, ეს არჩევნები ტარდება მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა იანვარში წარმოადგინა ისრაელ-პალესტინის კონფლიქტის გადაწყვეტა.
ის გააკრიტიკეს როგორც უფლებადამცველმა ჯგუფებმა, რომლებმაც განაცხადეს, რომ პალესტინელებმა ძალიან ცოტა მიიღეს, ასევე ისრაელის დასახლებულებმა, რომლებიც ჩიოდნენ, რომ არ იყო საკმარისი პალესტინის მიწა ისრაელისთვის. მაგრამ ორივე ნეთანიაჰუმ და განცმა მხარი დაუჭირეს წინადადებას.
რაც მთავარია, ნეთანიაჰუს ბრალი კორუფციის ბრალდებით ნოემბერში წაუყენეს. ასე რომ, ხელახლა არჩევის შემთხვევაში, ის გახდება პირველი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც თანამდებობას დაიკავებს დანაშაულისთვის გასამართლებული.
განცი ამბობს, რომ ისრაელის დემოკრატიის მთლიანობა საფრთხეშია. ნეთანიაჰუ ამბობს, რომ განცს არ აქვს ისრაელის მართვის კომპეტენცია, რაც მხოლოდ მას, თავისი დიდი გამოცდილებით, შეუძლია.
რა მოხდება, თუ ამჯერადაც ვერავინ შეძლებს მთავრობას შექმნას?
დასაწყისისთვის, არც კი გაურკვეველია, შეუძლია თუ არა ნეთანიაჰუს რეალურად ჩამოაყალიბოს მთავრობა ბრალდების ქვეშ მყოფი. ისრაელის უზენაესი სასამართლო საქმის კურსშია.
რაც არ უნდა უცნაურად ჟღერდეს, არავინ გამორიცხავს მეოთხე არჩევნებს. მაგრამ ყველა მხარეს ეშინია. არჩევნები ძვირია და მათი განმეორებით ჩატარება ამცირებს ნდობას პოლიტიკური პროცესის მიმართ. გასარკვევია, შეუძლია თუ არა ეს მოსაზრებები აიძულოს რამდენიმე პარტიას გარკვეული კომპრომისების წასვლა, რათა თავიდან აიცილონ არჩევნები ნომერი 4.
ᲒᲐᲣᲖᲘᲐᲠᲔᲗ ᲗᲥᲕᲔᲜᲡ ᲛᲔᲒᲝᲑᲠᲔᲑᲡ:
