განმარტა: რასაც ისლამური ფარდა აჩვენებს და მალავს
აღდგომის კვირას მომხდარი ტერაქტების შემდეგ, შრი-ლანკამ საგანგებო რეგულაციების მიხედვით აკრძალა სახის დაფარვა. ფარდის მოკლე ისტორია
ფარდა, როგორც მეცნიერებმა აღნიშნეს, საუკუნეების განმავლობაში სხვადასხვა ადამიანში განსხვავებულ რამეს განასახიერებდა. რამდენადაც ფარდა არის ქსოვილი ან ტანსაცმლის ნაწარმი, ის ასევე კონცეფციაა. ეს შეიძლება იყოს ილუზია, ამაოება, ოსტატობა, მოტყუება, განთავისუფლება, პატიმრობა, ევფემიზმი, მკითხაობა, დამალვა, ჰალუცინაცია, დეპრესია, მჭევრმეტყველი სიჩუმე, სიწმინდე, ეთერები ცნობიერების მიღმა, ღმერთის ფარული მეასე სახელი, ბოლო გადასვლა სიკვდილში, თუნდაც ბიბლიური აპოკალიფსი, ღვთის ფარდის მოხსნა, ე.წ. მწერალი ჯენიფერ ჰიტი თავის უდიდეს რედაქტირებულ ტომში, The Veil: Women Writers on History, Lore, and Politics, რომელიც მთლიანად ქალების ავტორია, აღწერს ქსოვილის მეტად საკამათო ნაჭერს ამ სიტყვებით.
ფარდა, როგორც მეცნიერებმა აღნიშნეს, საუკუნეების განმავლობაში სხვადასხვა ადამიანში განსხვავებულ რამეს განასახიერებდა. რატომ და როგორ დაიწყო მისი პრაქტიკა პირველ რიგში, ძნელია ზუსტად განსაზღვრო.
როგორც ჰითმა აღნიშნა თავის ნაშრომში, ფარდის იდეა მაშინ დაიწყო, როცა ადამიანებმა ბუნების საიდუმლოებებზე დაკვირვება დაიწყეს. თუმცა ძველ საზოგადოებებში, ფარდას ყველაზე ხშირად უკავშირებდნენ წოდებას, რელიგიას, ოჯახურ სტატუსს ან ეთნიკურობის ნიშანს.
თანამედროვე დროში, როდესაც ფარდა ყველაზე მჭიდროდ ასოცირდება ისლამთან და ისლამურ საზოგადოებებთან, მას გლობალური აზრის პოლარიზაციის ეფექტი ჰქონდა. შრი-ლანკის მთავრობამ ორშაბათს აკრძალა პირის ღრუს დაფარვა გადაუდებელი რეგულაციების მიხედვით, რომელიც ქვეყანაში აღდგომის თავდასხმების შემდეგ დაწესდა, რამაც 250-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა. ბოლო წლებში, ფარდა, განსაკუთრებით ის ფორმა ის ატარებს ისლამურ თემებს, აკრძალულია რამდენიმე ქვეყანაში.
ადრეული წარმოშობა
ითვლება, რომ ფარდის ყველაზე ადრეული მტკიცებულება მდებარეობდა ძველ მესოპოტამიაში, სადაც მას ატარებდნენ წოდებისა და პატივისცემის ნიშნად. ფარდის დაფარვის წესები - კონკრეტულად რომელი ქალმა უნდა ჩაიფაროს და რომელი არა - საგულდაგულოდ იყო აღწერილი ასურეთის კანონმდებლობაში, წერს ისლამური კვლევების მეცნიერი ლეილა აჰმედი 'ქალები და სქესი ისლამში'.
შესაბამისად, „სენორების“ ცოლებსა და ქალიშვილებს ფარდა უნდა ეცვათ, ხოლო მეძავსა და მონებს ეკრძალებოდათ ფარდა. ის წერს, რომ უკანონოდ დაფარულ პირებს სასჯელი ემუქრებათ მათრახით, თავზე მოედანზე ჩამოსხმით და ყურების მოჭრით, წერს იგი.
მსგავს ტრადიციებს მისდევდნენ ანტიკური სამყაროს სხვა მხარეებშიც. აჰმედი წერს, რომ კლასიკურ ათენში პატივმოყვარე ქალები რჩებოდნენ სახლში და მათი ტანსაცმელი მალავდა მათ უცხო მამაკაცების თვალს: ეცვა შარვალი, რომელიც შეიძლებოდა თავზე დაეხატა, როგორც კაპიუშონი.
ჯუდიტ ლინ სებესტა, წიგნის „რომაული კოსტუმების სამყარო“ რედაქტორი აღნიშნავს, რომ ძველ რომში ქალებს მოეთხოვებოდათ ფარდა ეცვათ, როგორც მასზე ქმრის ავტორიტეტის სიმბოლო. მართლაც, შავი შარფი, რომელსაც საუკუნეების განმავლობაში ატარებდნენ ქალები საბერძნეთში, კორსიკაში, სიცილიაში, სარდინიაში და ქრისტიანული ხმელთაშუა ზღვის სხვა ქვეყნებში, თითქმის არ განსხვავდება თურქეთის, ეგვიპტისა და ირანის სოფლისგან, წერს ჰითი.
თანამედროვე სამყარო
თანამედროვე სამყაროში ფარდა ყველაზე ხშირად ასოცირდება ისლამურ თემებთან. მუსლიმი ქალების ტანსაცმლის მრავალფეროვნებას მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში ატარებენ თავსაბურავი. მიუხედავად იმისა, რომ ისლამური ტრადიციების უმეტესობა არ ითვალისწინებს ფარდის ტარებას, ზოგს მოსწონს სალაფიტური მოძრაობა, რეფორმისტული ტრადიცია სუნიტურ ისლამში, თვლის, რომ სავალდებულოა ქალებისთვის სახის დაფარვა არანათესავი მამაკაცების წინაშე.
ბურქა აკრძალულია საჯარო სივრცეში რამდენიმე ქვეყანაში და ტერიტორიაზე, მათ შორის ავსტრიაში, კანადის პროვინცია კვებეკში, დანიაში, საფრანგეთში, ბელგიაში, ტაჯიკეთში, ლატვიაში, ბულგარეთში, კამერუნში, ჩადში, კონგოს რესპუბლიკაში, გაბონში, ნიდერლანდებში, ჩინეთსა და მაროკოში. . შრი-ლანკის ბრძანება აღნიშნავს სახის დაფარვის აკრძალვას, მაგრამ შარფზე დუმს.
საჯარო დებატები გაჩნდა საფრანგეთში, როდესაც ბურქა აიკრძალა 2010 წელს. არგუმენტები კანონის სასარგებლოდ და წინააღმდეგ მიმართული იყო ნაციონალიზმის, სეკულარიზმის, სექსუალობისა და უსაფრთხოების საკითხებზე. აკრძალვის მომხრეები ფარდას უსაფრთხოების რისკს და გენდერული უთანასწორობის ემბლემას თვლიან. აკრძალვის წინააღმდეგი, მეორე მხრივ, მიიჩნევს, რომ ეს არის პიროვნების რელიგიური თავისუფლების ხელყოფა.
ფარდის ინტიმური ასოციაცია ისლამთან ახლახანს კიდევ ერთხელ გამოიკვეთა, როდესაც ახალი ზელანდიის პრემიერ მინისტრმა ჯასინდა არდერნმა შავი თავსაბურავი მოიცვა, როდესაც მარტში კრაისტჩერჩში მომხდარი სროლის შემდეგ მუსლიმური თემის წევრებს შეხვდა.
ევროპისა და ამერიკის დიდ ნაწილში ისლამური ფარდა აღიქმება, როგორც ობიექტი, რომელიც აშორებს დასავლეთს ისლამისგან. სამხრეთ აზიის უმეტეს ნაწილში, მეორე მხრივ, ფარდა ითვლება ისლამური იდენტობისა და ღირებულებების ნიშნად. თალიბანის მმართველობის დროს ავღანეთში ქალებს საჯაროდ მუდამ ბურკაში უნდა დაეფარათ თავი.
პაკისტანი არ აიძულებს ქალებს ფარდის ტარება. თუმცა, ისლამური იდეოლოგიის საბჭო, რომელიც არის კონსტიტუციური ორგანო პაკისტანში, ამტკიცებს, რომ სასურველია სახის, ხელებისა და ფეხების დაფარვა.
ინდოეთში პერიოდულად იმართება პროტესტი ბურკას ტარების მომხრე და წინააღმდეგ. 2016 წლის აგვისტოში მანგალორის სააფთიაქო კოლეჯმა აკრძალა პირველკურსელ ქალ სტუდენტს ჰიჯაბის ან ბურკას ტარება კამპუსში. მალევე, მუსლიმ სტუდენტთა ჯგუფმა დაიწყო პროტესტი აკრძალვის წინააღმდეგ, რელიგიური თავისუფლების კონსტიტუციური გარანტიის მოტივით. შემდეგ ინდუისტ სტუდენტთა ჯგუფმა გააპროტესტა კლასში ზაფრანის შარფების ტარება.
თუმცა სასამართლო სისტემამ არაერთხელ დაამტკიცა მუსლიმი ქალების პირადი არჩევანი ჰიჯაბის ან ბურკას ტარებაზე.
ᲒᲐᲣᲖᲘᲐᲠᲔᲗ ᲗᲥᲕᲔᲜᲡ ᲛᲔᲒᲝᲑᲠᲔᲑᲡ:
